Cùng với thời gian, các cơ quan trong cơ thể cũng lão hóa dần, suy giảm các chức năng vốn có. Đây chính là nguyên nhân gây ra các bệnh lý ở người cao tuổi, ảnh hưởng đến việc tận hưởng cuộc sống tuổi xế chiều. Vì thế, việc bồi bổ sức khỏe cho người lớn tuổi là vấn đề vô cùng quan trọng. Bên cạnh các loại thuốc bổ tổng hợp, các loại thảo dược tốt cho sức khỏe từ thiên nhiên cũng là một lựa chọn được nhiều người lớn tuổi yêu thích bởi sự thân thuộc, dễ sử dụng cũng như được các chuyên gia Y Học Cổ Truyền kiểm chứng về hiệu quả lên sức khỏe người tiêu dùng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một số loại thảo dược cực kỳ tốt cho người già.
Công dụng của thảo dược đối với sức khỏe người già
Tuổi già và lão hóa là vấn đề mà ai cũng có, tuy nhiên, thời gian và mức độ lão hóa lại khác nhau ở mỗi người. Có người 90 tuổi vẫn minh mẫn chuyện trò cùng con cháu, có người vừa qua tuổi 60 đã kiệt sức, lú lẫn. Sự chênh lệch này một phần phụ thuộc vào thể trạng bẩm sinh, nhưng phần nhiều vẫn phụ thuộc vào quá trình điều dưỡng và chăm sóc sức khỏe không những ở thể chất mà về cả tinh thần.
Vì thế, việc liên tục bồi bổ sức khỏe là một vấn đề tối quan trọng, mà một trong những cách nhanh và hiệu quả nhất là qua con đường ăn uống và tiêu thụ các loại thực phẩm và thảo dược tốt cho sức khỏe. Thảo dược thiên nhiên là món quà quý mà đất Mẹ ban tặng cho con người. Từ xa xưa, nhiều loại thảo dược đã trở thành các bài thuốc quý trong việc dưỡng thể an thần.
Kéo đến hiện tại, các nghiên cứu từ viện Y Học Cổ Truyền cũng đã chứng minh các loại thảo dược thiên nhiên chứa các thành phần dược liệu quý giá giúp nâng cao đề kháng và làm chậm quá trình lão hóa. Đối với người cao tuổi, việc hấp thụ các dưỡng chất từ các loại thảo dược tốt cho sức khỏe là một phương pháp bổ sung dinh dưỡng an toàn và hiệu quả nhờ đặc tính dễ kiếm, dễ dùng, dễ hấp thu.
Các loại thảo dược tốt cho sức khỏe người lớn tuổi.
Hằng năm, viện Y Học Cổ Truyền Trung Ương luôn cập nhật thêm mới danh sách các loại thảo dược thiên nhiên tốt cho sức khỏe con người. Trong đó, đặc biệt có các loại thảo dược tốt cho sức khỏe người cao tuổi luôn được đề cập đến như:
Đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm ký sinh trên ấu trùng sâu bướm. Loại nấm này được thu hoạch vào mùa hạ, đem phơi khô và được dùng trong các bài thuốc quen thuộc của dân gian ngăn ngừa bệnh tật và lão hóa. Các tác dụng của đông trùng hạ thảo thường được đề cập tới như:
- Ngăn ngừa lão hóa: Chứa một lượng lớn các chất chống viêm và oxy hóa như CPS-1, cordycepin, superoxide dismutase, peroxidase glutathione selen,… đông trùng hạ thảo giúp người cao tuổi làm chậm quá trình oxy hóa các phân tử trong cơ thể, chống lại quá trình tổn thương và đào thải các tế bào, từ đó, làm giảm nguy cơ bệnh tật và suy yếu chức năng tình dục ở người lớn tuổi.
- Điều hòa miễn dịch: Đông trùng hạ thảo chứa hợp chất cordycepin có khả năng tăng cường “hàng rào” miễn dịch cho hệ miễn dịch đang suy yếu hoặc ức chế hoạt động của hệ miễn dịch đối với hệ miễn dịch bị chứng rối loạn quá mẫn.
- Ngăn ngừa các bệnh lý về tim mạch: Đông trùng hạ thảo được Trung Quốc dùng như vị thuốc cải thiện tình trạng tim đập không đều, quá nhanh hoặc quá chậm. Bên cạnh đó, giúp giảm chấn thương tim đối với các bệnh nhân suy thận mãn tính nhờ có chứa hàm lượng adenosine.
- Hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường: Đông trùng hạ thảo chứa các hoạt chất tương tự như insulin, giúp người già điều chỉnh lượng đường trong cơ thể, từ đó, làm giảm lượng đường trong máu.
- Chống ung thư: Hoạt chất EPSF trong đông trùng hạ thảo có khả năng biệt hóa và ức chế các tế bào ung thư ở phổi, ruột, da và gan người. Từ đó, đông trùng hạ thảo có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển và di căn của các khối u ác tính, hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn trong quá trình hóa trị và xạ trị.
- Điều dưỡng cơ thể: Một hàm lượng lớn các loại vitamin nhóm B như: B1, B2, B12,… vitamin E, vitamin K, các loại axit amin thiết yếu, các nguyên tố vi lượng như magie, sắt và kẽm, các loại carbohydrate như polysaccharide, monosaccharides, oligosaccharides,… được chứa trong đông trùng hạ thảo. Đây là các chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận hành của cơ thể. Ngoài ra, các chất như omega 3,6 và 9 cũng như các loại enzim như Coenzyme Q10 hỗ trợ mạnh mẽ cho quá trình phục hồi sức khỏe giúp đông trùng hạ thảo trở thành loại thảo dược tốt cho sức khỏe người cao tuổi.
- Phục hồi chức năng sinh lý nam nữ: Đông trùng hạ thảo được cho là có thể cải thiện sức khỏe thận và tăng cường chức năng sinh lý ở cả nam và nữ, đặc biệt, điều trị chứng rối loạn cương dương vô cùng hiệu quả, cải thiện đời sống vợ chồng và tâm lý tuổi xế chiều.
Nhân sâm
Nhân sâm có vị ngọt và đắng nhẹ, từ xa xưa đã được ghi nhận như vị thuốc lợi phế, lợi tâm. Trong các bài thuốc Y Học Cổ Truyền, nhân sâm được thêm vào để gia tăng khả năng bổ khí, bổ phế, giảm mệt mỏi và đau nhức. Vì thế, đây là vị thuốc dưỡng sinh hoàn hảo để bồi bổ sức khỏe cho người cao tuổi. Một số tác dụng cụ thể của nhân sâm như:
- Giảm căng thẳng, an thần: Nhân sâm trong Y Học Cổ Truyền được dùng như vị thuốc thay thế các loại thuốc chống trầm cảm và lo âu. Nhân sâm giúp cải thiện tinh thần, tâm trạng và xua tan cảm giác mệt mỏi, căng thẳng nhờ khả năng điều tiết lượng adrenaline cơ thể sản sinh ra.
- Chống lão hóa: Adaptogenic trong nhân sâm có tác dụng tái tạo các tế bào bị hư hại cũng như kích thích quá trình trẻ hóa tế bào ở người lớn tuổi.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Nhân sâm được chứng minh có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch, phục hồi hệ thống miễn dịch bị suy yếu, giúp người cao tuổi chống lại các loại bệnh cúm mùa và truyền nhiễm.
- Điều trị bệnh tiểu đường: Tác dụng của nhân sâm trong việc hỗ trợ giảm lượng đường trong máu đã được ghi nhận ở nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường, đặc biệt là bệnh nhân lớn tuổi nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
- Giảm nồng độ cholesterol: Thành phần Ginsenosides trong nhân sâm giúp giảm mức cholesterol trong cơ thể, làm giảm các nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.
Nấm linh chi
Nấm linh chi là vị thuốc quen thuộc của cả Đông và Tây y, được sử dụng trong quá trình điều trị các bệnh lý về tim mạch và huyết áp. Các tác dụng tuyệt vời của loại thảo dược tốt cho sức khỏe có thể kể đến như:
- Điều hòa huyết áp: Nấm linh chi có tác dụng giúp hạ huyết áp đối với người mắc các bệnh lý cao huyết áp hoặc cải thiện và nâng cao huyết áp đối với trường hợp huyết áp thấp. Vì thế, nấm linh chi là vị thuốc tốt để hỗ trợ điều trị huyết áp không ổn định, vốn là tình trạng rất dễ xảy ra ở người già.
- Ổn định tim mạch: Nấm linh chi chứa hoạt chất adenosine giúp giảm cholesterol, tăng lipoprotein trong máu giúp tăng cường hoạt huyết, giảm co thắt mạch vành, điều hòa hệ tim mạch. Nhờ vậy, người cao tuổi có thể sử dụng nấm linh chi như một loại thảo dược tốt cho sức khỏe, giảm nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý về tim mạch.
- Giúp xương khớp chắc khỏe: Thành phần chất chống viêm Triterpenoids trong nấm linh chi có khả năng củng cố hệ xương khớp. Đồng thời, thúc đẩy quá trình đào thải axit uric trong máu giúp cải thiện bệnh đau nhức xương khớp ở người cao tuổi.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Các chất Gecmani, Polysaccharides và Triterpenes tự nhiên giúp nấm linh chi có khả năng tăng cường hệ miễn dịch, giúp người cao tuổi phòng tránh các bệnh truyền nhiễm.
- Hỗ trợ giấc ngủ: Chứng rối loạn giấc ngủ ở người cao tuổi sẽ được cải thiện nhờ khả năng giảm căng thẳng, an thần và bình ổn khí huyết của nấm linh chi.
Cam thảo
Cam thảo là loại thảo dược tốt cho sức khỏe vô cùng quen thuộc trong các bài thuốc dân gian cổ truyền nhờ khả năng bồi bổ cơ thể và duy trì sức khỏe của cơ thể. Cam thảo được ghi nhận trong tài liệu của viện Y Học Cổ Truyền là có khả năng giải độc, mát gan, giảm cholesterol, tăng sức đề kháng, ức chế các tế bào ung thư trong cơ thể.
Đặc biệt, khi nướng lên, cam thảo còn có thể dùng chữa chứng tỳ vị hư nhược, chán ăn, lạnh bụng, tiêu chảy, sốt do lao lực, giúp bổ phổi, bổ phế và chữa ho hiệu quả. Nếu dùng sống, cam thảo có tính mát, có thể dùng để hạ hỏa, thanh nhiệt cơ thể, chữa các bệnh lý đường tiêu hóa, giải độc, đặc biệt là loại độc gây ra chứng uốn ván. Đây là vị thuốc tốt để giúp người cao tuổi bồi bổ, giảm mệt mỏi cũng như tăng vị giác và giảm các bệnh lý đường hô hấp, tiêu hóa.
Đinh lăng
Đinh lăng theo Y Học Cổ truyền có thể dùng làm thuốc bổ cho người già, trị chứng suy nhược cơ thể, kém tiêu, các bệnh lý về đường hô hấp như ho, ho ra máu. Đồng thời, đinh lăng có tính mát, giúp lợi tiểu, chữa kiết lỵ, giải cảm sốt, giải nhiệt, giải độc giúp giảm các vết mụn nhọt và sưng tấy hay dị ứng. Song, người ta còn dùng thân và cành đinh lăng để chữa các bệnh phong thấp hay đau lưng hoặc giã ra để đắp lên vết thương cho chóng lành. Rễ đinh lăng còn được ghi nhận có thể phục hồi hệ miễn dịch bị suy yếu ở người cao tuổi.
Đẳng sâm
Đẳng sâm là vị thuốc có lợi cho đường hô hấp và tiêu hóa. Vì thế, người già có thể sử dụng đẳng sâm như loại thảo dược tốt cho sức khỏe giúp bổ phổi, bổ phế, cải thiện chức năng tiêu hóa và vị giác. Đồng thời, đẳng sâm có thể chữa chứng chân tay yếu mỏi, suy kiệt cơ thể thường gặp ở người già.
Thổ phục linh
Thổ phục linh có vị ngọt, giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, trị bệnh phong thấp do tuổi già. Đồng thời, thổ phục linh còn có chức năng giải độc cơ thể, giảm đau mỏi và mẩn ngứa.
Chùm ngây
Chùm ngây là loại cây lành, có thể sử dụng cả thân cành lá quả, mang lại các ích lợi cho sức khỏe người cao tuổi như:
- Cải thiện quá trình trao đổi chất và phục hồi hệ miễn dịch: Chùm ngây chứa nhiều chất chống oxy hóa, kẽm và các loại vitamin hỗ trợ hệ miễn dịch phục hồi và hoạt động, đồng thời tăng cường khả năng trao đổi chất và chuyển hóa dinh dưỡng giúp cơ thể người cao tuổi chống lại bệnh tật.
- Bảo vệ gan và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Chùm ngây có tác dụng trong việc kiểm soát lượng cholesterol trong máu nhờ các chất oxy hóa trong lá, giúp người cao tuổi giảm thiểu rủi ro với các bệnh lý liên quan đến tim mạch và gan.
- Ngăn ngừa cao huyết áp: Chất niazimicin hay isothiocyanate trong lá giúp chùm ngây có khả năng chống lại quá trình dày lên của động mạch, từ đó, giúp người lớn tuổi phòng chống bệnh cao huyết áp.
- Hạn chế quá trình lão hóa: Các chất chống oxy hóa trong chùm ngây giúp cải thiện làn da, chống lại quá trình lão hóa của cơ thể.
Một số điều cần lưu ý khi sử dụng thảo dược cho người cao tuổi
Tuy thảo dược là vị thuốc lành tính từ thiên nhiên, tuy nhiên, việc kết hợp và sử dụng chúng trong ăn uống và dưỡng sinh hằng ngày cần phải được chú ý cẩn thận để tránh xung đột không đáng có từ các vị thuốc khác nhau. Vì thế, mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe tại các viện dưỡng lão luôn khuyên rằng khi sử dụng thảo dược để điều dưỡng, chăm sóc cho người lớn tuổi, cần phải đặc biệt chú ý các vấn đề sau đây:
- Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ, không tự ý lạm dụng thảo dược để chữa các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ trong việc kết hợp thảo dược để chữa bệnh cũng như bồi bổ sức khỏe bệnh nhân.
- Tham khảo các bác sĩ hoặc các tài liệu y học cổ truyền nếu muốn kết hợp sử dụng đồng thời nhiều loại thảo dược.
- Tìm mua thảo dược ở các nguồn uy tín, tránh tiêu thụ hàng giả, hàng kém chất lượng.
- Dừng sử dụng và liên hệ ngay với các cơ quan y tế nếu phát hiện các triệu chứng bất thường của cơ thể.
Trên đây là những chia sẻ về các loại thảo dược tốt cho sức khỏe người cao tuổi. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đủ thông tin hữu ích để có cái nhìn tổng quan hơn về các món quà quý giá từ thiên nhiên, để từ đó có những lựa chọn tốt nhất cho sức khỏe của người thân và cho chính bản thân mình.