Trong thời đại công nghệ kỹ thuật số 4.0, website và mobile app hầu như thay thế các phương tiện truyền thông cổ điển. Trong đó, có rất nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau nhằm để xây dựng trang web và ứng dụng. Mỗi mã nguồn có các tính năng cùng lợi ích khác nhau. Mã nguồn mà Dotnetguru muốn chia sẻ với bạn ngay trong bài viết này chính là ASP NET là gì và tổng quan kiến thức về ASP.NET?
Tổng quan về ASP.NET
Tổng quan những khái niệm về ASP .NET là gì? Cùng Dotnetguru tham khảo những nội dung thông tin chia sẻ sau đây. Đó là:
ASP NET là gì?
ASP .NET là mã nguồn mở dành cho website được xây dựng bởi “ông lớn” Microsoft. Hiện mã nguồn này hoạt động trên nền tảng Windows bắt đầu vào đầu những năm 2000. ASP.NET cho phép những nhà phát triển và lập trình tạo các app web, dịch vụ web và trang web động.
Phiên bản ASP .NET đầu tiên được triển khai là 1.0, nó được ra mắt vào tháng 1 năm 2002. Hiện nay, ASP.NET 4.6 là phiên bản mới nhất được công bố. ASP.NET được phát triển với mục đích tương thích cùng giao thức HTTP. Đây là một giao thức chuẩn đang được sử dụng rộng rãi trên tất cả những ứng dụng web.
ASP.NET được biên dịch dưới dạng CLR là viết tắt của Common Language Runtime. Có khả năng hỗ trợ lập trình viên trong quá trình viết mã ASP.NET với bất kỳ ngôn ngữ nào được hỗ trợ bởi ngôn ngữ .NET như: C#, J#, VB.Net,…
ASP Net core là gì? ASP Net là ngôn ngữ gì?
ASP .NET Core là phiên bản mới của ASP .NET hoạt động đa nền tảng máy tính như Windows, MacOS & Linux. Giống như ASP .NET, đây là một mã nguồn mở, được tạo ra và phát triển bởi Microsoft. Mã nguồn này cho phép các nhà phát triển và lập trình có thể tạo app, dịch vụ web và trang web động.
ASP.NET Core phát hành lần đầu tiên vào năm 2016 và tương đối mới những đã được cập nhật phiên bản 2.0. Hiện nay, nó chính là một giải pháp thay thế ổn định cho các ứng dụng web ASP .NET được lưu trên Windows.
Nhiều nhà phát triển cho biết, ngôn ngữ ASP .NET có thể tận dụng những kiến thức sẵn có về ngôn ngữ C#. Nó nhanh chóng nhận ra khác biệt về mã nguồn đã được giới thiệu trong ASP .NET Core.
ASP Net MVC là gì?
ASP.NET MVC là một framework được Microsoft phát triển để xây dựng app web dựa trên mô hình MVC (Model View Controller). Đây cũng là một phần của nền tảng ASP .NET và được thiết kế nhằm tạo ra những app web linh hoạt, dễ bảo trì và kiểm thử.
MVC là viết tắt của Model View Controller, đây là một mô hình thiết kế phần mềm. Nó được áp dụng để phân chia một cách logic và trách nhiệm trong ứng dụng. Mô hình MVC sẽ giúp tổ chức mã nguồn theo một cách có tổ chức và dễ quản lý.
Thành phần chính của ASP.NET MVC gồm:
- Model: Đại diện dữ liệu và logic xử lý dữ liệu, nó đóng vai trò như lớp chứa dữ liệu và các phương thức truy cập hoặc xử lý dữ liệu.
- View: thành phần hiển thị giao diện người dùng, nó có nhiệm vụ hiển thị dữ liệu Model và tiếp nhận đầu vào của người dùng. View sẽ không thực hiện logic xử lý mà thực hiện nhiệm vụ hiển thị dữ liệu được định nghĩa.
- Controller: thành phần chứa logic điều khiển, nó xử lý các tương tác của người dùng. Sau đó gọi những phương thức tương ứng của Model nhằm thay đổi dữ liệu và cập nhật View. Controller có nhiệm vụ là điều phối giữa Model & View
Mô hình MVC hỗ trợ phân chia ứng dụng thành những phần nhỏ. Điều này giúp dễ quản lý, bảo trì cũng như kiểm thử ứng dụng. ASP.NET MVC hỗ trợ đa tính năng hữu ích như validation, routing, model binding… cùng nhiều chức năng khác giúp phát triển app web hiệu quả.
Lịch sử của ASP NET là gì?
Sau phiên bản Internet Information Service 4.0 đã được phát hành vào năm 1997. Microsoft đã tạo mô hình nghiên cứu app web để giải quyết khó khăn của ASP .NET, mục đích là tách biệt phần thể hiện, phần nội dung và cách viết rõ ràng hơn.
Người đảm nhiệm việc định hình mô hình ASP thời điểm đó là Mark Anders, quản lý nhóm IIS & Scott Guthrie. Thiết kế ban đầu của ASP.NET được Anders & Guthrie tiến hành trong khoảng 2 tháng. Các mã prototype đầu tiên đã được viết bởi Guthrie chỉ trong khoảng thời gian nghỉ Giáng sinh năm 1997.
Cấu trúc và thành phần ASP.NET
Sau đây là một số phân tích về cấu trúc và thành phần ASP.NET là gì? Bao gồm các yếu tố: Ngôn ngữ, thư viện, thời gian chạy CLR.
- Language (Ngôn ngữ): đây là tập con của .NET Framework, tại đây có nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau như C#, PHP, VB.net, JavaScript,… Trong đó C# & VB.net được dùng phổ biến nhất trong phát triển app web.
- Library (Thư viện): ASP.NET Framework gồm một bộ những lớp thư viện chuẩn. Web library là thư viện được sử dụng phổ biến nhất cho các app web. Bao gồm tất cả những thành phần cần thiết trong phát triển các app web-based.
- Common Language Runtime (Thời gian chạy CLR): CLR là một trong những cơ sở hạ tầng của hầu hết những ngôn ngữ lập trình phổ thông. Trong đó, CLR thực hiện những tác vụ xử lý các trường hợp đặc biệt đồng thời thu gom rác.
Đặc điểm của ASP Net framework
Một số đặc điểm của ngôn ngữ ASP.NET mang đến bao gồm:
Trạng thái code rời (Code Behind Mode)
ASP.Net tách rời các mã code cùng các bản thiết kế nhằm đảm bảo khả năng duy trì sự ổn định của ứng dụng. Các file của ASP.NET sẽ được tách rời thành nhiều tệp điều này giúp các nhà phát triển sở hữu khả năng nắm giữ ASPX.NET dễ dàng, đơn giản.
Khả năng quản lý trạng thái (State Management)
ASP.Net có những công cụ để có thể quản trị và quản lý trạng thái. Trong khi đó HTTP được biết đến là một giao thức “không trạng thái”.
Ví dụ về ứng dụng giỏ hàng: khi người dùng chọn xong thứ họ muốn mua. Tiếp theo họ đưa ra quyết định mua hàng trên website và lúc này họ sẽ nhấn nút gửi. Lúc này ứng dụng cần ghi nhớ những mục người dùng đã mua.
Đó chính là hành động ghi nhớ trạng thái của ứng dụng trong thời điểm mua hàng. Vì giao thức HTTP được xem là giao thức không trạng thái nên khi những người dùng truy cập các website bán hàng, giao thức HTTP không được phép lưu trữ thông tin trên giỏ hàng.
Bộ nhớ Cache
Ngôn ngữ ASP.Net đảm nhận trách nhiệm lưu trữ bộ nhớ Cache. Điều này giúp cải thiện vè hiệu năng làm việc của ứng dụng. Công việc này hỗ trợ lưu thông tin và truy xuất, phản hồi trong thời gian ngắn. Từ đó gia tăng hiệu suất làm việc của các ứng dụng.
Tại sao cần phải sử dụng ASP.NET?
Một số lý do khiến bạn cần phải sử dụng ASP.NET. Đó là gì? Cùng tìm hiểu qua nội dung sau đây.
Không cần máy tính cấu hình cao
Lợi ích nổi bật của ASP.NET
Có nhiều lý do để bạn phát triển một trang web hoặc mobile app. Đó là tốc độ cao hay chi phí thấp và hỗ trợ đa ngôn ngữ. Đó chính là một trong các lợi ích nổi bật của mã nguồn này.
Ngôn ngữ ASP.NET được xây dựng bên trong máy chủ Windows quen thuộc. Do đó, ASP.NET không yêu cầu cấu hình máy quá mạnh giống như nhiều phần mềm khác. Những mã nguồn mở này nên cài đặt cấu hình riêng, đủ mạnh để đáp ứng việc xây dựng trang web. Sự phổ biến của ASP.NET giúp truy xuất và tìm kiếm dễ dàng hơn.
Vì thế, trang web hoặc app viết bằng mã nguồn ASP.NET nhanh hơn. Mã nguồn này còn hiệu quả hơn khi SEO so với các trang web viết bằng ngôn ngữ PHP và các mã nguồn khác.
Vì sao ASP.NET không cần cấu hình máy mạnh?
Bởi vì những ứng dụng ASP.NET chuyển đổi thành mã nguồn thực thi. Quá trình này mất khoảng thời gian khá ngắn nhưng chỉ một lần là xong.
Sau khi đã biên dịch, code này sẽ được thực hiện lặp đi lặp lại trên nền tảng (.Net) nhanh chóng. Vì vậy, mã không được thực hiện trực tiếp bởi phần mềm mà cần đọc và biên dịch mỗi lần trước khi thực thi.
Code được biên dịch thường sẽ nhanh hơn cũng như dễ tuỳ biến hơn. Ví dụ như các ngôn ngữ lập trình PHP, JavaScript, Ruby... Quá trình biên dịch còn cung cấp việc xác nhận toàn bộ code trên trang đều nhất quán.
Trong một ứng dụng lớn, sẽ tốn thời gian kiểm tra thủ công toàn bộ các tình huống. Hoặc viết và duy trì các mã bổ sung nhằm để kiểm tra các kịch bản, bất cứ khi nào mã thay đổi.
Dùng miễn phí, chi phí thấp khi với công ty lớn
Phần mềm viết ASP.NET miễn phí?
Chi phí mua và sử dụng phần mềm viết ASP.net là yếu tố quan trọng khi phát triển web. Trước đây, phải mua phần mềm đắt tiền (Môi trường phát triển tích hợp hoặc IDE) để phát triển app. Thì hiện nay, đa phần mã được viết bằng công cụ miễn phí. Mã ASP.NET được viết bằng một trình soạn thảo văn bản đơn giản.
Vì thế có nhiều trình soạn thảo văn bản miễn phí khác nhau và phổ biến nhất là Visual Studio Code. Có sẵn trong phiên bản cộng đồng miễn phí cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.
Khi nào sử dụng Visual Studio cần trả phí?
Các doanh nghiệp lớn có nhiều lập trình viên phải mua giấy phép Visual Studio. Nhưng chi phí khá cạnh tranh với IDE chuyên nghiệp trên nhiều nền tảng khác. Microsoft cung cấp Visual Studio Code, một IDE, trình soạn thảo nhẹ hơn và miễn phí.
Ngoài IDE, các website yêu cầu phần mềm máy chủ app web và máy chủ lưu trữ. Đa phần những ứng dụng ASP.NET sử dụng Microsoft IIS, đó là máy chủ thông tin Internet. IIS có sẵn trong các phiên bản của Microsoft Windows và đặc biệt là không phải trả thêm phí.
Song, máy chủ lưu trữ của Windows thường sẽ đắt hơn máy chủ Linux tương đương. Thường được sử dụng với mục đích chạy những ứng dụng PHP, JavaScript, Ruby…
Tuy nhiên, vào năm 2016 với việc phát hành ASP.NET Core những ứng dụng ASP.NET không còn phụ thuộc vào IIS nữa. Hiện nay đã có thể lưu trữ trên Linux & MacOS hoặc Windows.
Phù hợp đa cơ sở dữ liệu
Những ứng dụng ASP.NET có thể sử dụng toàn bộ các cơ sở dữ liệu phổ biến như MySQL, Microsoft SQL Server, PostgresSQL, MariaDB, MongoDB & CouchDB…
Mặc dù, Microsoft SQL Server yêu cầu giấy phép phần mềm khá tốn chi phí để triển khai phức tạp. Tuy nhiên phiên bản Express miễn phí sẽ phù hợp cho đại đa số những website. Tất cả những cơ sở dữ liệu khác sẽ được đề cập tại đây đều chính là mã nguồn mở và miễn phí.
Viết giống ngôn ngữ C#
ASP.NET được viết bởi những ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng như C#, VB.net… Lập trình hướng đối tượng cung cấp cách viết chung với mục đích tổ chức và sử dụng lại mã code.
Trong khi VB.net chính là sản phẩm tiếp theo của Visual Basic kế thừa từ Microsoft. Hầu như không được nhiều nhà phát triển và lập trình ưa chuộng. C# là một ngôn ngữ lập trình top 1 và luôn được xếp trong các ngôn ngữ được yêu thích và sử dụng nhiều nhất trên thế giới.
Luôn cập nhật thường xuyên
Microsoft đầu tư rất nhiều vào các nền tảng phát triển và cộng đồng các nhà phát triển. Đồng thời, hỗ trợ những công ty phần mềm sử dụng ứng dụng này. Như thế bạn có thể tin tưởng rằng ASP.NET sẽ luôn được cập nhật thường xuyên.
Nên học ASP Net hay ngôn ngữ lập trình PHP?
Ngôn ngữ lập trình PHP là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay. Với một cộng đồng vô cùng lớn và phát triển rất mạnh mẽ. Còn đối với ASP.NET cũng sở hữu một cộng đồng riêng nhưng không lớn bằng ngôn ngữ PHP. Ngoài ra, ngôn ngữ PHP dễ học và thực hành sẽ nhanh hơn so với ASP.NET.
Điểm mạnh của ASP.NET framework chính là nó sở hữu một bộ thư viện cực lớn với sự đa dạng tính năng. Điều này cho phép những deverlopers xây dựng và phát triển trang web dễ dàng chỉ với thao tác kéo thả đơn giản. Trong môi trường ASP.NET các lập trình viên viết code đa ngôn ngữ như C#, F# hay VB.NET,…
Nhìn chung, ASP.NET là khuôn khổ tuyệt vời để sử dụng khi phát triển website và app web. ASP.NET đáng tin cậy, nhanh, dễ sử dụng, miễn phí và rất phổ biến, cung cấp toàn quyền kiểm soát sự phát triển. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu hơn về ASP NET là gì cũng như tổng quan về ASP.NET. Để có thể ứng dụng nó vào trong các dự án tương lai của mình. Chúc các bạn thành công!