Nếu bạn đang có ý định phát triển ứng dụng di động vì mục đích thương mại hay chỉ để giải trí. Hay đơn giản là học hỏi các kỹ năng cùng ngôn ngữ lập trình Android và iOS. Việc bạn cần là một ngôn ngữ lập trình mobile app để xây dựng nó. Tuy nhiên không phải bất kỳ lập trình viên nào vừa bắt đầu đều có thể chọn được ngôn ngữ lập trình cho Android và iOS phù hợp. Bài viết của dotnetguru sẽ cung cấp cho bạn một số kiến thức về các ngôn ngữ lập trình ứng dụng di động để lựa chọn ngôn ngữ phù hợp nhất.
Việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình cho Android và iOS phụ thuộc khá nhiều vào ứng dụng mà bạn muốn xây dựng, nếu ứng dụng đơn giản và chỉ mang tính học tập, người phát triển thường không sử dụng hết các tính năng của ngôn ngữ đó cung cấp, vì vậy bạn có thể chọn bất kỳ một ngôn ngữ nào cũng được.
Ngôn ngữ lập trình mobile app trên Android
Java
Java là ngôn ngữ lập trình Android hướng đối tượng phổ biến, quan trọng nhất hiện nay ra đời vào năm 1995. Kể từ lúc Android chính thức được ra mắt vào năm 2008. Java được xem là ngôn ngữ lập trình mặc định được nhiều người sử dụng. Trong việc xây dựng và phát triển các app trên hệ điều hành Android. Mặc dù, Java có rất nhiều hạn chế về lỗi nhưng hiện tại vẫn là ngôn ngữ phổ biến nhất để phát triển Android. Một trong những lý do khác đó là vì Java cho phép chạy trên một máy ảo.
Hiện nay có nhiều ngôn ngữ lập trình Android ra đời, hầu hết chúng được coi là một phiên bản của Java. Được tạo ra và phát triển dựa trên cốt lõi của ngôn ngữ Java. Ngôn ngữ lập trình mobile app – Java được thiết kế theo khẩu hiệu “Viết một lần, chạy mọi nơi”. Java có thể hoạt động trên rất nhiều nền tảng khác nhau. Nếu bạn đang có ý định xây dựng phần mềm, games, website hay lập trình mobile app Android… Thì Java chính là ngôn ngữ lập trình mà bạn sẽ phải tiếp xúc và làm việc lâu dài.
Am hiểu và sử dụng thông thạo Java bạn có thể ứng tuyển vào các công ty lập trình hàng đầu Việt Nam như Groove Technology Ltd. (Vietnam) và cơ hội sở hữu thu nhập nghìn đô.
Đặc điểm Java:
- Đơn giản, dễ sử dụng, biên dịch, gỡ lỗi và dễ học.
- Ngôn ngữ hướng đối tượng.
- Cho phép lập trình module, tái sử dụng mã code.
- Bảo mật hiệu quả, tinh năng mạnh mẽ
- Không phụ thuộc vào nền tảng.
- Dễ dàng di chuyển sang hệ thống máy tính khác.
Kotlin
Kotlin là ngôn ngữ lập trình mobile app trên android được phát triển bởi IDE nổi tiếng JetBrains. Năm 2017, ông lớn Google thông báo sẽ bắt đầu tiến hành hỗ trợ ngôn ngữ lập trình android Kotlin. Đây là một ngôn ngữ lập trình thay thế cho Java để phát triển Android. Ra đời với mục đích giải quyết các vấn đề tồn đọng trong ngôn ngữ lập trình Java. Kotlin có thể chạy trên máy ảo Java tuy chỉ mới ra đời nhưng được sử dụng rất phổ biến.
Đặc biệt, 2 ngôn ngữ lập trình android Kotlin và Java có thể tương tác với nhau nghĩa là chúng có thể sử dụng cùng một thông tin. Tất cả thư viện Java của các bạn có thể được truy cập thông qua Kotlin. Kotlin được xem như một phiên bản của Java nhưng gọn gàng và sạch sẽ hơn. Ngoài ra, để lập trình Android bạn cũng có thể dùng ngôn ngữ như C#, C++, Lua và Python…
Kotlin có syntax nhỏ gọn, đơn giản và giảm bớt các dòng code dài dòng, rườm rà. Bạn có thể tập trung giải quyết vấn đề thay vì phân tâm bởi các câu lệnh phức tạp. Ngoài ra, các bạn có thể kết hợp Kotlin & Java trong một dự án để phát triển thế mạnh của chúng.
Đặc điểm Kotlin:
- Code ngắn gọn cùng với cấu trúc đơn giản, trực quan.
- Có khả năng biên dịch JVM hoặc Javascript bytecode.
- Cho phép dùng thư viện và toàn bộ nền tảng Java.
- Mã nguồn mở, tiết kiệm chi phí & dung lượng.
- Khả năng chuyển đổi Java thành Kotlin tự động.
- Công cụ thân thiện: Java IDE hay command line.
C/C++
C/C++ là các ngôn ngữ lập trình mobile app được định vị là một ngôn ngữ lập trình android hiệu suất cao (high-performance language). Điều này có ý nghĩa rất quan trọng, đặc biệt trong việc phát triển các ứng dụng nặng như game mobile 3D. Tuy nhiên, các bạn vẫn sẽ phải sử dụng đến ngôn ngữ Java. Android NDK cho phép các bạn sử dụng C/C++ để code vào một phần của app mobile, ví dụ: một thư viện có thể kết nối cùng với một chương trình của Java.
Đặc điểm C/C++:
- Hiệu suất cùng tốc độ cao, tối ưu hóa lượng dữ liệu khổng lồ dễ dàng.
- Tính linh hoạt cao, chương trình viết bởi C có thể vận hành trên nhiều nền tảng.
- Tích hợp nhiều hàm xây dựng sẵn, hỗ trợ hiệu quả công việc lập trình.
- Khả năng tự mở rộng và có thể tự thêm các hàm vào thư viện C.
- Có cấu trúc rõ ràng cùng với các cú pháp mang tính logic cao.
Ngôn ngữ lập trình mobile app trên iOS
Swift
Swift là ngôn ngữ lập trình mobile app mã nguồn mở, đa mô hình để phát triển iOS, macOS, watchOS, tvOS & z/OS. Ngôn ngữ Swift được phát triển bởi hãng Apple vào năm 2014. Với mục đích là thay thế cho Objective-C và được sử dụng để phát triển trong Xcode. Cho đến nay nó đã trở thành một ngôn ngữ lập trình iOS vô cùng phổ biến với các lập trình viên.
Với tính năng đa dạng được Apple bổ sung như: tính năng tìm lỗi, syntax đơn giản… Swift đang ngày càng trở nên thịnh hành đồng thời trở thành ngôn ngữ chủ lực cho toàn hệ thống. Swift dễ dàng và nhỏ gọn hơn nên bất kỳ lập trình viên nào đã biết cách xây dựng các app mobile bằng Objective-C. Đều sẽ cảm thấy rất dễ dàng khi chuyển sang sử dụng ngôn ngữ Swift. Đó cũng chính là lý do mà hiện nay hầu hết các app mobile trên iOS đều được lập trình bằng ngôn ngữ lập trình iOS – Swift.
Đặc điểm Swift:
- Hiện đại với cấu trúc mã rõ ràng.
- Mã nguồn mở và tính an toàn tốt.
- Công nghệ trình biên dịch LLVM hiệu suất cao.
- Tối ưu hóa tận dụng tối đa phần cứng hiện đại.
- Cú pháp cùng với thư viện tiêu chuẩn rõ ràng.
- Dễ học với người mới bắt đầu.
Objective-C
Objective-C là ngôn ngữ lập trình mobile app tiêu chuẩn được Apple hỗ trợ. Nhằm để phát triển MacOS và các ứng dụng trên nền tảng iOS. Sử dụng giao diện lập trình app (APIs) tương ứng. Objective-C được phát triển bởi Brad Cox & Tom Love vào những năm 1980. Objective-C được thiết kế dựa trên ngôn ngữ C++, được bổ sung kêu gọi hàm từ ngôn ngữ Smalltalk.
Dường như đây là ngôn ngữ lập trình iOS và chỉ được sinh ra để dành riêng cho Apple Mac. Objective-C là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng (OOP). Ngôn ngữ này phức tạp hơn so với các ngôn ngữ như C hoặc Java. Tuy nhiên, sử dụng Objective hay tạo app thực tế với ngôn ngữ này lại không quá khó cùng các công cụ sẵn có do Apple cung cấp.
Đặc điểm Objective-C:
- Biên dịch nhanh, khả năng hoạt động mềm mại.
- Tích hợp thư viện Cocoa.
- Tương thích ngôn ngữ C/C++.
- Hỗ trợ Runtime & Tooling.
- Làm việc hiệu quả với các Foundation APIs.
Ngôn ngữ lập trình mobile app đa nền tảng (cross-platform)
JavaScript
JavaScript là một ngôn ngữ lập trình mobile app nghe có vẻ giống như ngôn ngữ Java. Thực tế, nó lại có mối liên hệ nhất định với ngôn ngữ lập trình C. Đây là ngôn ngữ lập trình ứng dụng đa nền tảng với khả năng chạy trên nhiều nền tảng hay trình duyệt khác nhau. Được sử dụng với mục đích phát triển các loại game hay các app trên desktop. Tuy nhiên, ngôn ngữ JavaScript thường được sử dụng để phát triển tính năng tương tác, thiết kế và tạo hiệu ứng website nhiều hơn.
JavaScript là ngôn ngữ phổ biến với nhiều mục đích như lập trình front-end & cả server. Giúp xử lý toàn bộ tương tác người dùng với website mà còn giúp xây dựng ứng dụng mobile hoàn chỉnh. Hỗ trợ mạnh mẽ cho website mà Javascript đang có xu hướng phát triển framework để hỗ trợ nhiều hơn cho việc xây dựng mobile app. Một vài ví dụ cụ thể như Ionic 2, React Native… Các framework này giúp lập trình Android dễ dàng hơn. Bạn chỉ cần viết code một lần, nó có thể chạy tốt trên cả Android và iOS.
Đặc điểm JavaScript:
- Nhanh và nhẹ hơn ngôn ngữ lập trình khác.
- Lỗi của JavaScript có thể dễ phát hiện hơn và dễ sửa hơn.
- JavaScript hoạt động đa nền tảng và nhiều trình duyệt.
- JavaScript giúp web tương tác tốt hơn với khách truy cập.
TypeScript
TypeScript chính là một phiên bản nâng cấp của ngôn ngữ lập trình JavaScript. Ngôn ngữ lập trình mobile app này có tính an toàn cao nhờ hỗ trợ tĩnh và cung cấp nhiều hỗ trợ khác. Giúp người sử dụng có thể phát triển các ứng dụng mang tính quy mô lớn. Ngoài ra, dưới sự phát triển của Microsoft, thông qua sử dụng các framework như NativeScript. TypeScript còn cho phép các lập trình viên có khả năng phát triển Cross Platform App.
Đặc điểm TypeScript:
- Thuận tiện và miễn phí.
- Thao tác nhanh và đơn giản.
- Tái cấu trúc và hợp nhất mã.
- Tỷ lệ mắc lỗi hệ thống được giảm.
- Hạn chế thử nghiệm Boilerplate.
Đa nền tảng
Xamarin
Xamarin không phai là ngôn ngữ lập trình mobile app mà là một công cụ này được phát hành bởi ông lớn Microsoft. Vì vậy, để sử dụng được nó các lập trình viên cần bỏ ra một khoảng chi phí để có thể sử dụng. Về mặt kỹ thuật, Xamarin không phải là một loại ngôn ngữ thuần túy. Đó là một nền tảng phát triển mã nguồn mở dành cho lập trình Android, iOS và Windows. Đây là một nền tảng .NET sử dụng ngôn ngữ lập trình C # làm ngôn ngữ cốt lõi.
React Native
React Native sử dụng JavaScript để giao tiếp với các chức năng tạo sẵn từ khung của họ. Điều này cho phép lập trình viên thao tác trên giao diện người dùng. Thu thập đồng thời truy xuất dữ liệu để có thể chia sẻ cho người dùng.
Theo nhận định của Mona Software đó là rất nhiều người dùng đang phụ thuộc rất nhiều vào ngôn ngữ JavaScript để thao tác. Một số thương hiệu lâu đời đã dùng React Native Framework để phát triển app mobile của họ bao gồm: Walmart, Uber & Skype.
Một vài chia sẻ từ Trang tin tức lập trình Dotnetguru về top 10 ngôn ngữ lập trình mobile app phổ biến nhất 2023.Hy vọng có thể giúp các bạn đưa ra lựa chọn được một ngôn ngữ lập trình Android và iOS phù hợp nhất để học tập và phát triển.