Hiện nay, hầu hết sinh viên ngành IT đều được học các ngôn ngữ lập trình phổ biến như C, C++, Java, C#, PHP, SQL, …. Tuy nhiên, các bạn sinh viên lại học theo phương châm để qua môn hoặc học cho biết. Do đó, việc chưa thông thạo được ngôn ngữ này đã phải học ngôn ngữ khác. Đã khiến rất nhiều sinh viên lo lắng về khả năng cũng như phân vân không biết nên học ngôn ngữ lập trình nào tốt nhất? Tham khảo ngay nội dung sau để Dotnetguru chia sẻ những thông tin hữu ích đến bạn.
Nên học ngôn ngữ lập trình nào lúc bắt đầu?
Việc lựa chọn nên học ngôn ngữ lập trình nào thực tế với môi trường làm việc trong tương lai? Chúng ta cần hiểu, để phát triển phần mềm bất kỳ thường được xây dựng dựa trên nhiều thành phần, tuy nhiên sẽ có 3 phần cơ bản:
- Dữ liệu (M – model).
- Xử lý yêu cầu (C – control).
- Hiển thị giao diện (V – view).
Ngôn ngữ dữ liệu – Model
Đây là ngôn ngữ truy vấn cơ sở dữ liệu mà hầu hết sinh viên phải học. Một ngôn ngữ cốt lõi của việc sử dụng cơ sở dữ liệu. Khi đó, bạn sẽ được dạy thực hành trên một cơ sở dữ liệu như mySQL, SQL Server, Oracle, SQLite, … Mỗi CSDL sẽ có kiểu truy vấn khác nhau. Do đó, việc bạn nên học ngôn ngữ lập trình nào không quá quan trọng. Nếu bạn học tốt một ngôn ngữ này thì việc chuyển qua một ngôn ngữ mới rất dễ dàng.
Ngôn ngữ xử lý – Control
Ngôn ngữ C và C++: khi nắm vững ngôn ngữ này giúp bạn có cách nhìn chung về quản lý bộ nhớ thiết bị (di động, máy tính…), khái niệm con trỏ. Tuy nhiên, để lập trình giỏi C/C++ đòi hỏi phải đọc nhiều, thực hành nhiều.
Ngôn ngữ Java: là ngôn ngữ rất mạnh và phổ biến. Bởi vì sự đa năng phù hợp ngành phần mềm như: lập trình di động, game, web application, web service… Java là ngôn ngữ hướng đối tượng cùng với C++ là 2 ngôn ngữ bạn nên học. Nắm bắt 2 ngôn ngữ này sẽ giúp hiểu về môn học, các khái niệm con trỏ và biết tổ chức quản lý bộ nhớ.
Ngôn ngữ control khác: C#, PHP, Swift, ObjectC, Ruby, Python, VB.net … Đây là những ngôn ngữ mang tính xử lý yêu cầu và đều ngôn ngữ lập trình đối tượng. Do đó, khi nắm vững C++ và Java thì học các ngôn ngữ này không khó và không tốn nhiều thời gian.
Trường hợp lập trình game, đồ họa thì các ngôn ngữ lập trình giao diện là sự lựa chọn hoàn hảo. Bạn đang phân vân không biết nên học ngôn ngữ lập trình nào? Bạn hãy thử học các ngôn ngữ trên để xem có phù hợp hay không? Nếu bạn muốn học lập trình bằng ngôn ngữ Java ? Hãy đăng ký khóa học lập trình Java ngắn hạn tại trung tâm Bách Khoa Npower. Để được hướng dẫn những kiến thức cơ bản về ngôn ngữ code này.
Ngôn ngữ giao diện – View
Các ngôn ngữ như XML, CSS, HTML, JavaScript… là các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất giúp xây dựng giao diện. Nếu bạn lập trình ứng dụng Android/WindowPhone thì phải hiểu XML. Lập trình web thì phải biết CSS, HTML, Javascript, Jquery… Cùng các framework hỗ trợ code nhanh như Angula JS, Bootstrap…
Với các nền tảng đặc thù như iOS, Visual Studio… Khi tạo giao diện bạn sẽ được hỗ trợ kéo thả nhưng trong nhiều trường hợp và các dự án bắt buộc bạn phải viết code. Như vậy việc nắm bắt các ngôn ngữ lập trình phổ biến sẽ giúp bạn làm tốt điều này.
Top 7 các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất 2023
JavaScript
JavaScript là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trong lĩnh vực phát triển web app hiện nay. Bạn không thể trở thành Software Developer mà không biết đến JS. Đây là ngôn ngữ lập trình thích hợp cho người mới bắt đầu. Thậm chí phù hợp với những ai vẫn còn đang từng bước tìm hiểu “ngôn ngữ lập trình là gì”. Một ngôn ngữ lập trình dễ học với cú pháp đơn giản và rõ ràng. JS cho phép lập trình viên viết mã nguồn ngắn gọn và dễ đọc. Đặc biệt giúp tăng độ mượt mà khi tương tác trên website.
JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được yêu thích nhất. Vì nó thân thiện hầu hết các trình duyệt web với nhiều cú pháp linh hoạt. Đây là ngôn ngữ cho Front-end nhưng vẫn dùng được cho Back-end thông qua Node.js. Được hỗ trợ bởi các trình duyệt như Chrome, Firefox, Safari & Edge… Giúp phát triển lập trình web app tương thích mọi nền tảng. Các công cụ phát triển phần mềm: Visual Studio Code, Atom, Sublime Text… cũng hỗ trợ tốt cho JavaScript.
Đặc điểm ngôn ngữ JavaScript:
- Có thể biên dịch bằng ngôn ngữ HTML.
- Dễ học, nhanh và nhẹ hơn ngôn ngữ khác.
- Dễ phát hiện và dễ sửa lỗi hơn.
- Có thể sử dụng kiểm tra Input.
- Giảm thiểu việc kiểm tra thủ công lúc truy xuất qua database.
Cơ hội việc làm cho người học JavaScript rất rộng mở và vô cùng tiềm năng. Với nhu cầu xây dựng website ngày càng lớn thì việc học ngôn ngữ JavaScript có lợi cho bạn. Theo một khảo sát Mức Lương ngành CNTT 2023, JavaScript là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất với mức thu nhập cao.
Java
Java là ngôn ngữ lập trình “Viết một lần, chạy mọi nơi”. Code Java làm việc vô cùng lý tưởng trên nhiều nền tảng thiết bị và hệ điều hành khi đã cài đặt Java Runtime Enviroment. Ngôn ngữ Java được sử dụng rộng rãi trong phát triển ứng dụng Mobile, Web, Big Data,… Java không chỉ được yêu thích mà còn là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất thế giới.
Java học rất dễ mà lại miễn phí, cộng đồng người dùng to lớn về lượng và chất. Với rất nhiều tài liệu hướng dẫn và ví dụ mã nguồn mở có sẵn. Java là ngôn ngữ hướng đối tượng (OOP), tương tự ngôn ngữ C++, Python, PHP… Do đó nếu thành thạo Java thì việc học các ngôn ngữ lập trình khác khá đơn giản.
Đặc điểm ngôn ngữ Java:
- Java rất dễ tìm hiểu và dễ học
- Java là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng.
- Số lượng hàm dùng sẵn (API function) phong phú.
- Bộ sưu tập phong phú mã nguồn mở.
- Công cụ phát triển mạnh mẽ: Eclipse, Netbeans…
- Java là nền tảng độc lập
- Hỗ trợ tài liệu tốt Javadocs.
- Hỗ trợ nhiều nền tảng Windows, Mac OS vs Linux.
Cơ hội việc làm phong phú với hàng trăm vị trí tuyển dụng cập nhật thường xuyên. Kể cả ở start – up lẫn trong các công ty, tập đoàn lớn. Theo một khảo sát về lương ngành CNTT uy tín. Lập trình viên Java luôn được săn đón và trả lương cao nhất. Có thể lên đạt 2500$ cho vị trí Senior Java Developer.
Python
Python được các lập trình viên chuyên nghiệp khuyến khích nên học cho người mới bắt đầu. Vì đây là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất, thân thiện, đơn giản và dễ học. Với các cú pháp cùng câu lệnh rõ ràng, trực quan. Python được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực: AI, khoa học dữ liệu, phát triển web, hệ thống nhúng và đồ họa. Ngôn ngữ Python sở hữu nhiều thư viện mạnh mẽ, đa dạng. Hỗ trợ việc phát triển ứng dụng một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Python còn được đánh giá là tương đồng với tiếng Anh, không khó làm quen với người mới. Tuy nhiên, ngôn ngữ lập trình Python là ngôn ngữ nổi tiếng về sự chặt chẽ, nhanh, mạnh với sự góp mặt trong mọi hệ điều hành.
Đặc điểm ngôn ngữ Python:
- Cấu trúc rõ ràng, cú pháp ngắn gọn
- Tốc độ xử lý cực nhanh
- Có trên tất cả các nền tảng hệ điều hành từ UNIX, MS – DOS, Mac OS, Windows và Linix…
- Tương thích mạnh mẽ với Unix, hardware, thirt-party software với số lượng thư viện khổng lồ (400 triệu người sử dụng).
Nếu bạn định hướng theo con đường Back-end developer thì Python là một sự lựa chọn hoàn hảo. Đây là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất giúp các developer có mức thu nhập đứng thứ 2 tại Mỹ (khoảng $107.000/năm). Theo một khảo sát uy tín lương IT cho vị trí Senior Python Developer có 5 năm kinh nghiệm tại Việt Nam lên đến $2500/ tháng.
C# (C-Sharp)
C# hay C Sharp là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng “quyền lực” được Microsoft phát triển năm 2000. Đây là ngôn ngữ được xem là bước đệm khởi đầu cho kế hoạch (.NET) của Microsoft. C# có tính năng rất đa dạng, tạo thuận tiện cho người mới bắt đầu học và có tính bảo mật cao. Tóm lại, C# là sự lựa chọn hoàn hảo trong việc phát triển ứng dụng web, desktop… Ngôn ngữ C# còn chứng minh được sức mạnh trong việc phát triển game 2D và 3D, VR (thực tế ảo).
Đặc điểm ngôn ngữ C#:
- Thân thiện với các ngôn ngữ lập trình thông dụng: C++, Java, Pascal.
- Cải thiện khuyết điểm như con trỏ, hiệu ứng phụ,… trên C/C++.
- Dễ dàng tiếp cận, dễ học và dễ phát triển.
- Được sự hỗ trợ mạnh mẽ của .NET Framework.
- Tương tác với database vô cùng dễ dàng.
C/C++
C/C++ ngôn ngữ lập trình C đã chứng minh câu nói “Old is gold” hay (cũ nhưng vẫn còn nguyên giá trị) là hoàn toàn chính xác. Đây là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất ra mắt vào cuối năm 1970. Đóng góp mạnh mẽ cho nền lập trình thế giới. C chính là nguồn cảm hứng cho sự xuất hiện của nhiều ngôn ngữ khác như Java, C#, Objective-C… Đến tận ngày nay, khi cần xây dựng một ứng dụng High-performance thì C vẫn luôn là sự lựa chọn ưu tiên hàng đầu.
C++ được phát triển dựa trên C và là một trong các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng. Đó là lý do giúp C++ vượt qua các ngôn ngữ khác để trở thành sự lựa chọn hoàn hảo khi muốn thiết kế ứng dụng cấp cao. Người ta đã từng cho rằng C++ sẽ sớm bị lãng quên. Tuy nhiên, thực tế nó vẫn tồn tại và có những bước tăng trưởng rất đáng kể. C++ thường được sử dụng để phát triển các ứng dụng ảo VR và gaming hoặc đồ họa máy tính…
Được xem là khó học nhưng lại là một trong các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất và rất quan trọng khi là nền tảng cho các lập trình viên. Để trở thành một lập trình viên C/C++, bạn cần có kiến thức cơ bản về toán học và tư duy logic. Đồng thời, cần tìm hiểu và thực hành để hiểu rõ cú pháp và cách sử dụng của ngôn ngữ này.
Đặc điểm ngôn ngữ C/C++:
- Khó học nhưng dễ tiếp thu ngôn ngữ khác
- Tính tương thích và hiệu năng cao.
- Khả năng tương tác với phần cứng.
- Cho phép tạo các ứng dụng nhúng và hệ thống với hiệu suất tốt.
- Cú pháp rất chuẩn logic nên viết code khá nhanh và đơn giản.
- Nhiều mô hình, đa thư viện (tính năng gần giống plug-in).
PHP
PHP là tên viết tắt của Hypertext Preprocessor, một ngôn ngữ lập trình đa mục đích. Cụ thể, PHP là một ngôn ngữ kịch bản mã nguồn mở và chạy ở phía server. Ngôn ngữ PHP được dùng để tạo các ứng dụng web. Mã lệnh PHP có thể nhúng vào trang HTML dễ dàng nhờ cặp thẻ PHP.
Ban đầu, PHP chỉ có mục đích duy nhất chính là theo dõi truy cập đến trang cá nhân của Rasmus (cha đẻ của ngôn ngữ PHP). Đến nay có 83% trong tổng số hơn 10 triệu website toàn cầu đều sử dụng PHP. Hạn chế của ngôn ngữ PHP là cấu trúc ngữ pháp không gọn gàng, đẹp mắt. PHP chỉ có thể hoạt động được ở trên các ứng dụng trong website.
Đặc điểm ngôn ngữ PHP:
- Sử dụng hoàn toàn miễn phí.
- Cấu trúc khá đơn giản.
- Thư viện phong phú.
- Cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ.
- Cơ hội việc làm lớn với mức lương cao.
SQL
SQL là tên viết tắt của Structured Query Language một ngôn ngữ truy vấn dữ liệu. Có thể coi SQL chính là ngôn ngữ chung của bất kỳ hệ thống cơ sở dữ liệu quan hệ (RDBMS) nào cũng phải đáp ứng. Điển hình như: MySQL, Oracle SQL, SQL Server… SQL được dùng trong các framework của website và những ứng dụng cơ sở dữ liệu. Nếu thành thạo SQL, bạn có thể phát triển các kỹ năng phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định một cách hiệu quả.
Đặc điểm ngôn ngữ SQL:
- Câu lệnh đơn giản, ngắn gọn.
- Dễ nhớ, dễ sử dụng.
- Tốc độ xử lý rất nhanh.
- Có thể thực hiện các yêu cầu phức tạp.
Nhu cầu tuyển dụng SQL developer vẫn rất lớn và đang trên đà phát triển. Các ngân hàng hoặc công ty lớn sẵn sàng bỏ ra khoản đầu tư lớn chỉ để chiêu mộ các bậc thầy SQL.
Học ngôn ngữ lập trình có khó như bạn đã tưởng?
Học ngôn ngữ lập trình giống như học ngoại ngữ, đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì. Mỗi ngôn ngữ sẽ đều có quy luật riêng và cách code khác nhau, tùy vào bạn chọn học ngôn ngữ nào. Để nói học một ngôn ngữ lập trình nào dễ hay khó còn tùy vào nhiều yếu tố. Bao gồm ngôn ngữ, mục đích và phương pháp học,…
Nếu bạn chưa từng học lập trình và đang là người mới. Việc bắt đầu học ngôn ngữ lập trình có thể gặp khó khăn. Khi bạn đã có kinh nghiệm hoặc đã học một số các ngôn ngữ lập trình phổ biến trước đó. Việc học ngôn ngữ mới với bạn có thể rất dễ dàng.
Ngoài ra, phương pháp đóng vai trò quan trọng trong việc học ngôn ngữ lập trình. Nếu sử dụng các tài liệu phù hợp và áp dụng phương pháp hiệu quả thì việc học ngôn ngữ lập trình rất nhẹ nhàng. Tuy nhiên, bạn cần sự kiên nhẫn, tinh thần cởi mở, luôn thử nghiệm, tìm hiểu và khám phá.
Tóm lại, việc học ngôn ngữ lập trình khó hay dễ đều không phải một việc đơn giản. Tuy nhiên, nếu có đủ sự cố gắng, thời gian và dùng đúng phương pháp. Thì việc học ngôn ngữ lập trình sẽ không khó với bạn.
Tóm lại, để biết nên học ngôn ngữ lập trình nào tốt nhất? Một ITer cần hiểu, nắm vững các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất nhưng về cơ bản nó gồm 3 phần như trên (M – C – V). Việc hiểu như thế này sẽ giúp bạn định hướng và đi đúng hướng trong quá trình chinh phục niềm đam mê lập trình của mình.